Önceleri anne babalar bütün çocuklarının 9 aylıkken tuvalet eğitiminin tamamlandığını gururla söylerlerdi, ancak gerçek bunun sadece şanslı bir zamanlama olduğunu gösteriyor! 18 aylık olana kadar mesane ve bağırsağın boşaltılması tamamen otomatik bir reaksiyondur—çocuğun merkezi sinir sistemi (MSS) eylem ve sonuçları arasında bir bağlantı kurmaya yeterli olgunluğa erişmemiştir. Çocuklar beyne sinyal gönderen sinir yolları yeterince olgunlaşana kadar bağırsak ya da mesanelerini kontrol edemezler. Bu genellikle 2-3 yaşında gerçekleşir, ancak bazı çocuklar daha 18 aylıkken buna hazırdır. Çocukların çoğu 4 yaşına geldiğinde bağırsak ve mesane kontrolü gelişmiştir. Gece eğitimi 8 yaş gibi geç bir döneme kadar devam edebilir, ancak çocukların çoğu 5 yaşına geldiğinde gece altını ıslatma olayı ortadan kalkmıştır. Bu temel işlevleri kontrol edebilmek, gelişimin önemli bir kilometre taşıdır ve çocuğun hem psikolojik hem fiziksel açıdan hazır olmasını gerektirir.

Çocuk Gelişimi Anlamak / Doğumdan Ergenliğe isimli kitabın "Tuvalet Eğitimi" bölümünden alıntıladığımız bölümleri dikkatle okuyun. Çocuğunuza tuvalet eğitimi vermeden önce onun bu eğitime hazır olduğundan emin olun. Tuvalet eğitimi konusundaki önerilere kulak vermeniz de işleri kolaylaştıracaktır.

Tuvalet eğitimine hazır mı?

Çocuğun hazır olduğu görülene kadar tuvalet eğitimine başlamanın hiçbir anlamı yoktur. Olağan işaretler şunlardır:

• İdrar çıkışı ya da bağırsak hareketlerine karşı ilgisinin artması; çocuk oyuncaklarını oturağa oturtarak sembolik oyun oynayabilir.

• İdrar yaptığında ya da bağırsak hareketi olduğunda söyler ya da bunu yapmaktan çok rahatsız olduğu görülebilir.

• Bağırsak hareketleri düzenli olmaya ya da alt bezlerinin ıslak çıkması seyrekleşmeye başlayabilir.

• Alt bezi takmaktan hoşlanmaz, hatta ıslandığında bezini çıkarmaya çalışabilir.

Tuvalet eğitimi rahat, telaşsız bir yaklaşım gerektirir. Oturak çok erken dönemde verildiğinde ya da çocuk üzerinde zorla uzun süre oturtulduğunda isyan edebilir ve tuvalet eğitimi olayı bir savaşa dönüşür. Tuvalet eğitimi birkaç günde tamamlanabilir ya da birkaç ay sürebilir. Sabah kuru kalkması daha uzun bir süre gerektirebilir, ancak çocukların çoğu 5 yaşından önce bunu başarır.

Tuvalet eğitimi için öneriler

Bir çocuğu tuvalet eğitimine başlatmadan önce, eğitime hazır olduğunu göstermesi gerekir. Gelişimin tüm kilometre taşları için geçerli olduğu gibi bağırsak ve mesane kontrolü de çok geniş bir yaş yelpazesi içinde elde edilir.

• Tuvalet eğitimi konusunda rahat davranın ve kazalara hazırlıklı olun.

• Oturağı evde bulundurun, böylece çocuk onu tanıyacak ve oyunlarına dahil edebilecektir.

• Bazı çocuklar alt bezi olmadan oturakta otururken kendilerini güvende hissetmezler. Çocuk çekindiğinde önce alt bezi ya da pantolonuyla oturtmayı deneyim.

• Çocuğun alt bezi ya da pantolonu olmadan etrafta koşturabildiği sıcak havalarda tuvalet eğitimine başlamak daha kolaydır.

• Çocuğunuzun başka çocukların tuvaleti ya da oturağı kullandığını görmesi yararlı olur.

• Ailede yeni bir bebek beklenirken eğitime başlarsanız bazı kazalara hazırlıklı olmalısınız.

• Birçok çocuk yeni gelen bebekle birlikte bebeksi davranışlara geri dönerek tepki gösterir.

• Eğitim pantolonları sıradan pantolonlara benzer ancak su geçirmez kılıfları vardır ve eğitimin erken evrelerinde yararlıdır. Ayrıca evde birden çok sayıda oturak bulundurmak da yaşamı kolaylaştırır. Külot şeklinde alt bezleri yeni bir tür eğitim pantolonudur.

• Başarılı olduğunda onu daima övün, başarılı olmadığında kızgınlık ya da hayal kırıklığı göstermeyin; aksi halde kazalar onu üzülebilir.

• Oturağı düzenli olarak sunun, böylece çocuk bunun bir rutin olduğu fikrine alışır. Yemek sonrası, uyku öncesi ya da uyandığında (tuvalet ihtiyacı olduğunu tahmin ettiğiniz zamanlarda) çocuğu oturağa ya da tuvalete oturtabilirsiniz.

• Çocuğun dışkısından iğrenmiş görünmeyin. O oturağı kullanmayı bir başarı olarak algılamakta ve gurur duymaktadır. Çocuklarının bedensel işlevleri hakkında doğal bir utanma duyguları yoktur (utanmalarına erişkinler neden olabilir).

• Bazı çocuklar sifon çekilince korkar; dikkatli ve anlayışlı davranın. Sifonu çekmek için çocuk banyodan çıkana kadar bekleyebilirsiniz.

• Oturağı örtün ve içindekileri tuvalete döküp sifonu çekin. Daima tek kullanımlık eldiven giyin.

• Oturağı kullandıktan sonra çocuğun ellerini yıkayarak iyi hijyen uygulamalarını başlatın.

Çocuk doğrudan “büyüklerin tuvaletine” oturmak isteyebilir; normal klozetin üzerine yerleştirilen bir çocuk oturağı bunu kolaylaştırır. Erkek çocukları da çişlerini oturarak yapmalıdır, ama ayakta çiş yapmayı da öğretmek istiyorsanız tuvaletin içine bir parça kâğıt koyup oraya yapmasını söyleyebilirsiniz.