Kansere yakalananların sayısı hızla artıyor, trafik kazaları ya da terör de yaşamı tehdit ediyor ama henüz hiçbiri kalp krizini tahtından edebilmiş değil. Dünyada her yıl kalp krizine bağlı olarak 17 milyon kişi hayatını kaybediyor. Bu rakam her 3 ölümden birinin kalple ilgili sorunlardan olduğunu gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu rakamlarına göre Türkiye’de 1.5 milyon kalp hastası var ve her yıl 300 bin kişi kalp krizi geçiriyor. 100 bin kişi hayatını kaybediyor. Yani kalp ve damar hastalıklarının önceden fark edilmesini sağlayacak testler hayat kurtarabiliyor.

Anadolu Sağlık Merkezi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Gürsel Ateş’in iddiasına göre derin bir nefes alma süresinde yapılabilen “kalsiyum skorlaması” kalp damarlarındaki kireçlenme miktarını ve buna bağlı koroner arter hastalığı riskini ortaya çıkarıyor. Zira kalsiyum skorlamasının sonuçları, kişinin gelecek yıllarda kalp-damar sorunlarıyla ne oranda karşılaşacağına dair önemli bilgiler veren yöntemlerden.

Kalsiyum skorlaması ve anjiyo

“Kalsiyum skorlaması da neymiş” diyenlere işte yanıtı: Dr. Ateş “Bu yöntem damar tıkanıklığını göstermiyor. Damar sertliğinin yaygınlığı ve ciddiyeti hakkında bilgi veriyor. Riskinizin durumuna göre tedavi yaklaşımlarımıza kılavuzluk yapıyor ve damar sertliğinin ilerlemesi hakkında uyarıyor. Yani buz dağının altını da görmenizi sağlıyor. Türkiye’de yılda 100 bin kişinin yaptırdığı anjiyodaysa; kişinin var olan darlıkları belirlenip, tedaviye gereksinim duyup duymadığına karar veriliyor. Anjiyo o anki durumu, riski gösteren bir müdahaledir” diyor.

Kalsiyum skorlaması dışındaki tanı yöntemleri

İstanbul Cerrahi Hastanesi’nden Uzman Dr. Aydın Aksoy’un verdiği bilgilere göre:

• Kan testleri

Kan yağları (kolesterol vb.) profili, kan şekeri, böbrek fonksiyon testleri önemli risk faktörlerini belirliyor.

• Efor testi

Kalp damarlarında daralma olup olmadığını yüzde 90’a yakın doğrulukla gösteren bir testtir.

• Renkli doppler eko

Kalp kaslarında, kalp boşluklarında, kalp kapaklarında, kalpten çıkan büyük damarlarda ve kalp zarında bir hastalık olup olmadığını tam doğrulukla tespit ediyor.

• Tüm vücut damar ultrasonu (duplex ultrasonografisi)

Kalp dışında damar sertliğinin en sıklıkla görüldüğü atar damarlar güvenilir bir şekilde inceleniyor. Boyun damarları, karın içi aort damarı, böbrek ve bacak damarları incelenerek bu damarlarda darlık veya balonlaşma (anevrizma) olup olmadığı anlaşılıyor.

Skorlama hakkında

Kalsiyum skorlamasında istenen şey sonucun sıfır çıkmasıdır. Sonuç sıfır değilse damarlardaki kalsiyum miktarına göre kişide düşük, orta ya da yüksek derecede kalp-damar hastalığı olduğu düşünülüyor. O zaman kişinin yaşamında yapılması gereken değişikliklere ilişkin çözüm önerilerinde bulunuluyor. Ayrıca şikâyeti olmasada, aile geçmişinde kalp hastalığı olan, buna diyabet, hipertansiyonun eşlik ettiği ya da tek başına bu sorunları yaşayan kişiler, hele de 40’lı yaşlara gelmişse hekime başvurup damarlarındaki yapıyı öğrenmeli.

Kalp - damar hastalıkları açısından riskli gruplar

• Sigara kullananlar

• Trigliserid ve HDL düzeyi yüksek kişiler

• Diyabet ve hipertansiyon hastaları

• Kilo fazlası olanlar

• Metabolik hastalıkları bulunanlar

• Bel çevresi erkeklerde 102, kadınlarda ise 96 santimetreyi geçenler

Füsun Saka