Engelli vatandaşların refakatçilerinin toplu taşıma araçlarında ücretsiz seyahat etmelerine imkân sağlayan ve İETT tarafından verilen refakatçi kartlarının alım koşulları yeniden tanımlandı. Sağlık Bakanlığı’nın “ağır özürlü’’ tanımını, en az yüzde 50 özür oranı ve raporda “ağır özürlü’’ bölümünde “Evet’’ ibaresi şartını içerecek şekilde belirlemesinin ardından, 36 bin refakatçi kartından 13 bini geçersiz hale geldi.

Kullanıma kapatılıyor

Sağlık Bakanlığı’nın özürlü raporuyla ilgili kriterleri belirlerken “ağır özürlü’’ tanımını açıkça yapmadığı dönemde, yüzde 80 ve üzerinde özür oranına sahip olanlara refakatçi kartı veriliyordu. Ancak bakanlığın yaptığı yönetmelik değişikliğiyle “ağır özürlü” kavramı “yüzde 50 ve üzeri özür oranına sahip ve raporunda ‘ağır özürlü’ bölümünde ‘Evet’ ibaresi bulunan kişiler” şeklinde tanımlanınca İETT de kartların kapsamıyla ilgili değişikliğe gitti. Halihazırda refakatçi kartına sahip yaklaşık 36 bin kişinin belgeleri incelenerek, yeni yönetmeliğe uygun olmayan 13 bin kişi tespit edildi. Şimdi, bu kişilerin kartları aşamalı olarak kullanıma kapatılıyor. Özür oranı yüzde 50 ve üzeri, raporun ağır özürlü kısmında “Evet” ibaresi bulunan kişiler, İETT bürolarına başvurarak yeni kartlarını alabiliyor. Bunu ispatlayamayanlar ise mevcut belgeleriyle sadece kendilerinin kullanabileceği özürlü kartını alabiliyor. Refakatçi kartları, suiistimali önleme amacıyla, yalnız özürlü kişiyle birlikte kullanılıyor.

84 bin inceleme

Sosyal sorumluluk gereği verilen kartların suiistimalden korunmasının önemine işaret eden İETT yetkilileri, bazı kişilerin refakatçiye ihtiyaç duymadıkları halde ücretsiz geçiş hakkı nedeniyle yanlarında birini taşıyabildiklerini ya da ikinci geçişin ücretini alarak işi ticarete dönüştürebildiklerini söylüyor. Özürlü kartına sahip olmak için yüzde 40 ve üzerinde bir özür oranına sahip olmak gerekiyor. Bu konudaki yönetmelikte herhangi bir değişiklik yapılmamış. Ancak İETT, 84 bin civarındaki özürlü kartına ilişkin incelemelerinde tahribat yapanları araştırıyor. Halihazırda 30’a yakın dosya hukuki takipte bulunuyor.

Yaklaşık 170 bin ücretsiz seyahat kartı var

İETT tarafından verilen indirimli seyahat kartlarının sayılarına bakıldığında, 1.3 milyon indirimli öğrenci kartı, 120 bin öğretmen kartı, 424 bin 60 yaş üzerindekilere verilen sosyal kart, 228 bin civarında aylık mavi kart bulunuyor. Ücretsiz kartlar arasında burslu öğrenci kartları 3 bin 500, polis kartları 30 bin, zabıta kartları 5 bin civarında bulunurken, sarı basın kartı sahiplerinin 10 bin 500, gazi, gazi eşi, şehit anne babası, şehit dul ve yetimleri, ordu vazife malulü ve ordu vazife malulü eşi olanların da 10 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Halihazırda 1 milyon 850 bin kişinin indirimli, 170 bin civarında kişinin de ücretsiz seyahat kartlarından yararlandığı İstanbul’da 2010’dan bu yana 2 bin 850 karta usulsüz kullanım nedeniyle el konulmuş.