Reklâmları izliyorsunuz!

Epeydir bu konuda yazmak istiyordum. Geçenlerde dünyaca ünlü bir mankenin ülkemize gelip bir tanıtım yapacağı ve bunun karşılığında 500.000 USD alacağını duyduğumda yazma isteğim iyice kabardı.


O 500.000 USD’ yi bizler ödüyoruz biliyorsunuz değil mi?


İsimleri aklımda tutamadığımdan bilemediğim başka dünyaca ünlü bir reklâmcının da "ben istersem tüm dünya ıspanak yer" iddiası ve bunun gibi pek çok faktör bu yazıyı yazmam için güçlü bir istek doğuruyor içimde. Hatta kabaran bir isyan duygusu demek daha doğru olur.


Küçüklüğümden beri isyankârım! Ne yapayım?


Reklâmlar için ciddi bir çalışma yapıldığı, psikolojiden yardım alındığı, oldukça “bilimsel!” çalışıldığını hepimiz biliyoruz. Biliyoruz biliyoruz da almadan edemiyoruz gene de.


Geçenlerde bir danışanım, hiçbir zaman tercih etmediği bir markayı, reklâmlardan özenip aldığını söyledi. “Neden aldım gerçekten bilmiyorum?” dedi. Sizde de oluyor mu böyle bir istek? “İyi” bir reklâmcının yaptığı, başarılı bir reklâm demek ki. Peki ya ürün, o reklâmda oynayan kişiler hiç kullandı mı acaba? Gerçekten insan sağlığı için ne ihtiva ediyor? Baştan sona düzmece bir şey mi bu reklâm dediğimiz şey? Hayali bir kurgu. “O kadar da değildir” demek geliyor içimden ama diyemiyorum.


Bir ürünün reklâmı onun kalitesini belirliyor mu? Hayır. İnsan sağlığına zararlı pek çok ürün, sağlık timsali olarak, kelime oyunları ile pazarlanabiliyor.


Örneğin, katkı maddesi içermez ibaresinin “sağlıklı” manasına gelmediğini yeni öğrenmiş bulunuyorum. Üstelik de dikkatli bir tüketici olmama rağmen. Araştırdıkça bir çapanoğlu çıkıyor içinden.


Reklâm gerekli diyoruz hepimiz, peki ya bunun nedenini hiç sorguladınız mı?


İhtiyaçlarımızı gidermek için değil, ihtiyaç fazlası almamızı sağlamak için. Evlerinize bir bakın. Yarım yarım kullanılmış otuz çeşit şampuan, diş macunu, krem kimlerde var? Bunları neden satın alıyorsunuz?


Temel ihtiyaçlarımızı gidermek için, çevreye ve insan sağlığına bu kadar zarar veren, bu kadar çok sayıda ürüne gerek var mı?


Sevdiğiniz güvenilir bulduğunuz bir aktör o reklâmda oynayınca o ürünü alma isteğiniz artar mı?


Çocuklarınız şimdiden reklâmlarda gördükleri abuk sabuk ürünleri tutturuyorlar mı?


Tüm bunlar bizim ihtiyacımız mı şimdi gerçekten? Yoksa bir uyuşturma yöntemi daha mı var karşımızda?


Aldığımız ürünün fiyatı belirlenirken, maliyetinin üstüne hangi kalemler ekleniyor?


Reklâmlara harcanan bu kadar para tüketicinin yararına dönüştürülüyor olsa idi, dünya ekonomisinde ne gibi bir fayda sağlanırdı acaba?


Reklâmın sanatsal boyutunu tartışmıyorum, ekonomik ve mantıksal boyutundan bahsediyorum.


Şahsen ben, temel ihtiyaçlarımı, reklâmlarda izlemediğimiz, mümkün olduğunca çevreci olan ürünleri seçerek, internet aracılığı ile gidermeyi tercih ediyorum. Otuz bin çeşit marka kullanmamaya çalışıyorum. Biri bitmeden diğerini almıyorum. Tüketirken, dünyayı ve cebimi de tüketmemeye özen gösteriyorum. Bunu da eleştiren çok oluyor biliyor musunuz? Arkadaşlar bir dünyaya baksanıza neler oluyor etrafınızda?


Haa şunu da söyleyeyim, kendimi bu çarktan tamamen kurtarmış falan değilim, hala ihtiyacım olmadığı halde ayakkabı, giysi, tabak, çanak, incik, boncuk alma hastalığım geçmiş değil. Çuvaldızı kendime batırmadığımı sanmayın. Şimdi siz beni bir salın alışveriş merkezine, biraz da para koyun cebime bak neler yapıyorum!


Çocuklarınız, ağızlarını beş karış açıp, reklâmlara bakarken, siz 6 oktavlık sesinizle arka fondan onu çağırırken, o sizi duymadığında neler hissediyorsunuz?


Kendinizi bir reklâmın sinir bozucu nakaratını tüm gün içinizden tekrar ederken buluyor musunuz?


O reklâmdaki arabayı, yakışıklı çocuğu, kızı, bulaşık makinesini, saç kıvırtıcısını, belki de alıp hiç kullanmayacağınız milyonlarca küçük ev aletini hayal edip, rüyanızda görüyor musunuz?


İçimize işlemiş bu bizim. Çıkmaz.


Vallahi reklâm sektörü bana kızmasın. Benim işim düşünmek. Düşünürken aklıma gelenleri de paylaşıyorum işte. Yanlışım varsa siz düzeltin.

Facebook Yorumları

YORUMLAR

Yorum kurallarını okumak için tıklayınız!

İnternet sitemizde kullanılan çerezlerle ilgili bilgi almak ve tercihlerinizi yönetmek için Çerez Politikası, daha fazla bilgi için Aydınlatma Metni sayfalarını ziyaret edebilirsiniz. Sitemizi kullanarak çerezleri kullanmamızı kabul edersiniz.